Vraag aan de kunstenaar: Claudio Caporaso

Het is nu iets meer dan een jaar geleden dat ik de getalenteerde Ligurische beeldhouwer Claudio Caporaso ontmoette. Onze kennismaking ontstond bij toeval op social eind 2019, vlak voor het uitbreken van deze pandemie en mijn verhuizing naar Nederland: we waren allebei op zoek naar een professional in de kunstsector die geloofde in onze projecten en we waren het vanaf het begin eens. Het is moeilijk om bekwame beeldhouwers te vinden en daarom is in het project Hedendaagse Italiaanse Kunst in Nederland op het ogenblik alleen hij aanwezig: zijn artistieke poëtica is figuratief en reëel, gevoelig en emotioneel, zonder vormveranderingen om zijn diepe boodschap te tonen waarin alle vrouwelijkheid van het lichaam wordt verheven in een voortdurend zoeken naar ruimtelijke dynamiek. Zijn werken kennen een opmerkelijk succes in Italiaanse galeries en in particuliere en openbare, Italiaanse en Duitse collecties.

Laten we nu overgaan tot het interview met Claudio Caporaso en hem beter leren kennen:

Hoe en wanneer werd beeldhouwer Claudio Caporaso geboren: wat inspireert u het meest en wat zou u aan het nageslacht willen doorgeven?

Mijn passie werd geboren toen ik een kind was. Ik stond daar altijd alleen met een “pennemes” en maakte mijn “beeldjes”. Het gaf me voldoening. Langzaam veranderde wat een hobby leek in een project voor de toekomst: ik schreef me in aan de kunstacademie in Massa en werd volwassen. Mijn inspiratiebron is altijd de natuur geweest: ik zie haar als de Moeder van ons allen, volmaaktheid en absolute schoonheid. De natuur heeft perfecte canons: zelfs iets lelijks, als je het goed bekijkt, heeft uiteindelijk een zekere schoonheid of blijkt op zijn minst nuttig te zijn. Wat mij beweegt is passie en gevoel: daar draait mijn kunst om. Ik wil het nageslacht de hoop nalaten dat kunst zal blijven leven. Ik wil dat ze begrijpen dat kunstenaar zijn zowel een beroep als een roeping is en dat men als kunstenaar dus niet kan improviseren. Het vergt inzet en toewijding, maar bovenal technische en expressieve vaardigheid. Kunst is vol betekenis en moet worden doorgegeven zonder dat woorden nodig zijn om het te vertellen. Hier, dit is wat ik hoop.

Kunt u het creatieve proces van uw werken beschrijven: hoeveel tijd verstrijkt er tussen het idee en de uitvoering?

Mijn werken ontstaan in de eerste plaats uit een gevoel, dat een emotie of een concept is, uit alles wat mij in elk geval heeft getekend. Nauwelijks een schets neergegooid, baant het idee zich een weg in mijn hoofd, eerst verward en geleidelijk meer en meer gestructureerd. Na dagen van mistige gedachten waarbij ik in een bijna angstige toestand geraak, wordt de tekening duidelijk. Op dat moment zie ik mijn werk al. Ik ben klaar om het laboratorium binnen te gaan en aan het werk te gaan. Ik begin direct met klei of was. En tot ik het afgewerkt zie ben ik in een roes en verlaat ik de studio niet. Elk werk heeft een andere tijdschaal, het kan dagen of weken duren alleen al voor het model, dan maak ik het rubber en ga het in brons gieten.

U beeldhouwt realistische figuratieve werken in zowel hout als brons, maar met welk van de twee materialen hebt u meer affiniteit en wat brengen ze u bij? Hoe kiest u het een of het ander voor uw hoofdthema’s?

Hoewel het materiaal dat ik het meest gebruik voor mijn beelden brons is, geef ik eigenlijk verreweg de voorkeur aan hout: het is een levend, natuurlijk materiaal en als je eraan werkt, weet je nooit wat je kunt verwachten, misschien een knoest, een nerf, een element dat je doet afwijken van het oorspronkelijke ontwerp. Werken met hout is een verrassing, je breekt je handen, het atelier vult zich met spaanders, net als mijn haar, en alles wordt één met mijn kunstwerk. Brons daarentegen is duidelijk statischer, maar vooral met het patina krijgt het een zeker levend iets. Ik gebruik hout voor delicatere thema’s, terwijl ik brons gebruik voor thema’s met een sterkere inhoud.

Laten we het eens hebben over een thema dat je na aan het hart ligt: vrouwen. Tussen eind 2019 en begin 2020 heeft u het project -DND- DO NOT DISTURB opgericht om geweld tegen vrouwen te bestrijden: zou u de lezers willen vertellen waar het project uit bestaat en hoe het wordt verwoord? Wat zijn de vooruitzichten voor 2021?

Het thema “vrouwen” is mij altijd dierbaar geweest. In de loop der jaren ben ik omschreven als de beeldhouwer van de vrouw, juist omdat mijn favoriete onderwerpen vrouwelijke voorstellingen zijn, opgesmukt met naturalistische elementen. De vrouw is voor mij een superieur wezen, verbonden met de volmaaktheid van de natuur. Het idee dat ze misbruikt of onderdrukt kan worden, maakt me kapot. Het idee dat zij in de loop der eeuwen nog geen volledige macht en gelijkheid met het mannelijk geslacht heeft bereikt, is onaanvaardbaar. Het project is geboren uit woede, uit de machteloosheid die je elke dag ervaart, zelfs na een TG. Kunst heeft altijd in dienst gestaan van de mensheid en toen bedacht ik dat DND een echt symbool van vrouwelijke verlossing kon worden. Met mijn vrouw, die altijd mijn curator en mijn muze is geweest, hebben wij DND opgericht: zij is de denker, degene die met woorden weet om te gaan, ik ben de werker, maar dan degene die mensen door hun handen laat dromen. Het project werd omarmd door grote mensen uit de wereld van cultuur, tv en sport en kwam geweldig van de grond, tot de vergrendeling in 2019. We waren van plan het in heel Italië te verspreiden, door middel van reizende tentoonstellingen en conferenties, we planden een inzamelingsactie om monumenten op te richten om mensen bewust te maken van de kwestie, en opnieuw de donatie van geld aan verenigingen die strijden voor vrouwenrechten over de hele wereld. Het is duidelijk dat het nu allemaal gestopt is, of liever gezegd, zo lijkt het, maar het belangrijkste is erin te geloven en de strijd niet op te geven. Het is waar dat er nu niets kan worden gedaan, maar DND gaat door, en alles wordt alleen maar uitgesteld. De productie groeit, evenals de belangstelling van galeries en verzamelaars. Velen hebben deze werken in hun privé-collectie willen opnemen, omdat zij het potentieel ervan inzien. Zodra de situatie zich voordoet, zal het project van start gaan.

U bent onlangs begonnen met de sculpturale cyclus genaamd IDENTITY, bronzen maskers met natuurlijke lijnen in voortdurende verandering: hoeveel sculpturen heeft u in gedachten voor deze cyclus met een diepe filosofische betekenis? Vertel ons…

Identiteit is een zeer groot en omvangrijk project, waarvan het onmogelijk is een getal te bepalen. Het staat nog in de kinderschoenen en moet nog volledig worden ontwikkeld. Het is een prachtig en conceptueel uitdagend project. Ik weet dat het een thema is dat al veel behandeld is in de filosofie, kunst en literatuur, maar ik vind het altijd zeer actueel. Zelfs onze identiteit lijdt onder het verstrijken van de tijd. Twee thema’s maken wezenlijk deel uit van het project: het Masker en het bijbehorende Sentiment. Masker heeft kleinere afmetingen en is de typische klassieke structuur, geluk, droefheid, woede, enz. Identiteit is in plaats daarvan groter en rijker aan details. In Identity is het het gezicht van de vrouw zelf dat verandert en zich ontvouwt, en verschillende vormen en betekenissen aanneemt. Zelfs de verwerking van de materialen is voor elk werk verschillend, coating, glans, mat effect, zijn ontworpen om de meest uiteenlopende reacties van het publiek op te roepen. Gerenommeerde Italiaanse galerijen hebben contact met mij opgenomen om ten minste één stuk van deze collectie in hun zalen te hebben.

Claudio Caporaso dankend voor de tijd die hij aan ons heeft gewijd, herinner ik eraan dat u meer informatie kunt vinden op de aan hem gewijde pagina Claudio Caporaso – Italiaanse kunst van ELisa Manzoni (criticoarte.org).