Vraag aan de kunstenaar: Gianni Depaoli

Hoewel het nog maar enkele maanden geleden is dat ik de Piemontese kunstenaar Gianni Depaoli via het web ontmoette, is er een diep en wederzijds vertrouwen en respect ontstaan, evenals een grote bewondering voor de conceptuele werken van grote elegantie die hij creëert. Gianni Depaoli is de enige conceptuele kunstenaar in het project Hedendaagse Italiaanse Kunst in Nederland omdat hij, dankzij zijn intense artistieke poëtica, mijn aangeboren wantrouwen tegen deze vorm van hedendaagse kunst aan het wankelen heeft gebracht. De kunst van Gianni Depaoli is gebaseerd op de principes van eco-duurzaamheid en biodiversiteit die op de toeschouwer worden overgebracht door de creatie van installaties en werken (picturaal en sculpturaal, figuratief en abstract), die verschillende betekenissen verzamelen en identiteiten aannemen die terug te voeren zijn op historische en culturele contexten, altijd nauw verbonden met het respect voor de zee en voor organisch afval dat geladen is met een artistieke, lyrische en poëtische waarde en dat een “nieuw icoon” en een “hedendaags fossiel” kan worden genoemd. De Piemontese kunstenaar is al internationaal bekend en is al enkele jaren in Nederland aanwezig; na de afwezigheid van het afgelopen decennium heeft hij besloten zich weer te presenteren met zijn nieuwe conceptuele werken in de Manzoni Kunst Galerie in Oosterwolde.

Maar laten we eindelijk het woord geven aan Gianni Depaoli:

U bent een conceptueel kunstenaar en schepper van nieuwe gekristalliseerde en lyrische hedendaagse iconen: hoe bent u deze weg ingeslagen? Vertel ons over je artistieke reis.
Het begon allemaal in september 2007, toen een moedige directeur als Marco Valle van het E. Caffi Museum in Bergamo, na het zien van een project van mij dat nog in de kinderschoenen stond, besloot een hele tentoonstelling aan mij te wijden: “Zwarte Zee”. Dat kleine aantal werken – slechts zeven – vertegenwoordigde mijn eerste publieke optreden. Uit dat tamelijk gelukkige debuut is een tamtam ontstaan waarbij vele andere musea betrokken waren. In deze dagen zijn mijn “Constatazioni”, zoals ik ze noem en geen aanklachten omdat het gaat om situaties die altijd onder ieders ogen zijn geweest, in vele musea en instellingen te zien. Zij zijn erin geslaagd nieuwsgierigheid te wekken en uiteindelijk te komen tot het eerste kunstmuseum dat mij heeft verwelkomd, de Galerij van Moderne Kunst in Genua, onder leiding van Maria Flora Giubilei met wie wij op een ongetwijfeld bizar idee zijn gekomen: het museum te “vervuilen” door ontheiligende werken, zoals het mijne, te combineren met de meesterwerken van de tentoonstelling. Een risico dat zal leiden tot de realisatie van een hele catalogus, toegevoegd aan een verlenging van nog eens drie maanden en een pagina over “Van Genua tot Genua”, een boek van Andrea Ranieri, wethouder van cultuur van de Ligurische hoofdstad. Een grote voldoening. Van de schepping van werken die ondubbelzinnig wezen op de door de mens veroorzaakte rampen, tot het gebruik van organisch afvalmateriaal was de stap kort, namelijk om met zijn afval een van de voornaamste voedingsmiddelen te veredelen die de wereld altijd heeft gevoed: de vis.

Uw atelier verschilt sterk van het atelier van een schilder en is bijna te vergelijken met een alchemistisch laboratorium of een operatiekamer: heeft u zin om de sluier van het mysterie te ontdekken en die aan ons publiek te beschrijven? Welke gereedschappen en materialen gebruikt u, welke technieken…?
Mijn atelier is het pakhuis dat werd gebruikt voor de invoer, verwerking en distributie van vis, dat wil zeggen een voormalig koelhuis dat nu Menotrenta Museum heet, de tentoonstellingszalen zijn de voormalige koelkamers, de voormalige laboratoria zijn mijn atelier, de kantoren zijn gedeeltelijk receptie maar vooral een condensatie van vroegere projecten, toekomstige of nooit voltooide. Het nieuwe onderzoek dat rond 2014 werd ontwikkeld met het gebruik van inkt en huiden van koppotigen die werden behandeld om de natuurlijke kleur van de livrei te behouden, dankzij een door mij gepatenteerde methode, en gemanipuleerd met stalen naalden en chirurgische scalpels, leidt tot een transformatie van het materiaal om schoonheid en transparantie te ontdekken. Deze nieuwe studie geeft nieuw leven aan het organisch afval dat ik beschouw als de schakel en de onuitwisbare herinnering aan het product dat de mens heeft gevoed. “Van het eetbare dat het lichaam voedt, tot de kunst die de geest voedt”. De materieschildering wordt de sterkste impuls voor het onderzoek naar de natuurlijke kleur, die de enige gebruikte kleur zal worden, gereguleerd door de manipulatie van de chromatoforen die in het produkt aanwezig zijn, zonder toevoeging van kunstmatige kleuren. Met het project Abissi onderzoekt hij het bekende en het onbekende en de kronkelige wegen van het menselijk denken. Hij ontdekt en belicht de wonden en uitwassen van de gescheurde huid die afgronden en meanders worden waar gedachten verloren gaan en regenereren, en onthult zo het lijden dat ik heb ondergaan tijdens mijn levensweg, die ik definieer als mijn Via Crucis.

In 2010 had u de kans om de Affordable Art Fair in Amsterdam en de Open Art Fair in Utrecht bij te wonen: hoe voelde u zich toen en hoe hoopt u dat Nederland er in 2021 bij zal staan?
Het was voor mij een unieke ervaring, ook omdat ik meer dan 40 jaar met Nederland heb gewerkt: vanuit de havens van Urk, Volendam, Harlinger, Jimuiden importeerde ik Nederlandse vis voor scholen, schol. Toen ik kwam, bracht ik een project mee dat de geschiedenis van Nederland in verband met de visserij weergeeft, zoals mij verteld werd door plaatselijke vissers en producenten, en de ongelooflijke en buitengewone combinatie. Een klein land als onze regio heeft een product, de schol, dat over de hele wereld bekend is en gewaardeerd wordt, en nog een andere combinatie die de morfologie van die vis met Nederland verbindt, (maar dit zal ik pas onthullen als een Nederlandse openbare instelling mij zal uitnodigen om in Nederland een tentoonstelling te maken). Van daaruit begon mijn onderzoek en de eerste tentoonstelling met deze materialen werd in Nederland gemaakt, alle werken waren gemaakt met huiden van schol, historische visnetten, houten kisten uit de jaren 60 die nu in onbruik zijn geraakt. Het was een groot succes en ik kreeg ook een artikel in een plaatselijke krant opgedragen met de foto van een werk (Het Urkerland).

Wat zijn uw toekomstplannen voor de komende maanden? Waar ben je mee bezig?
Ik heb veel toekomstige projecten, zowel in termen van nieuw onderzoek dat ik doe als voor tentoonstellingen die we aan het voorbereiden zijn. Er zijn al veel evenementen gepland die zijn uitgesteld vanwege Covid 19, ik ben finalist in twee grote wedstrijden, ik bereid een solotentoonstelling voor die een belangrijke institutionele plaats zal innemen en ondersteund zal worden door een museum waar ik de werken die verkocht zullen worden zal schenken ten gunste van een vereniging die zich bezighoudt met de strijd tegen kanker, zoals in het verleden al is gedaan, en dat zal mijn voornaamste voorrecht voor de toekomst zijn (een belofte die ik aan mijn vrouw heb gedaan voordat ze wegvloog). Ik zal ook aanwezig zijn op enkele belangrijke afspraken in Italië en in het buitenland die reeds zijn gepland.

Wat is het uiteindelijke doel van de zeer persoonlijke en vernieuwende conceptuele kunst van Gianni Depaoli? Bent u niet bang dat slechts een kleine groep kunstliefhebbers de diepe boodschap begrijpt die uw werken uitdragen?
De werkelijkheid observeren en zo vormgeven dat mensen ervan kunnen genieten en zich ervan bewust worden, waarbij ik mijn innerlijk, mijn lijden maar ook het dagelijks genieten van de schoonheid die de natuur ons schenkt, extrapoleer. In mijn werken verschijnen gezichten, silhouetten soms openlijk onthuld en soms verborgen die mijn relatie met het onbekende en het zoeken naar de lichtheid van het zijn bekrachtigen. Onrust, bezorgdheid, angst, worden verbeeld door rijtwonden, afgronden en meanders die de huid verwonden, maar verdrijven door de transparante schoonheid van natuurlijke vormen en kleuren.
Ik ben altijd geïnteresseerd geweest in het naar voren brengen van het “detail”, het verbeelden van de backstage van het leven, het ontdekken van de verborgen constructie in plaats van te genieten van het eindresultaat. Het zijn de details die ons onderscheiden en ons uniek maken, onze onuitwisbare en herkenbare handtekening. Nee, ik maak me er geen zorgen over, integendeel, het fascineert me, als je de grens overgaat voor een experimenteel proces weet je al dat je moeilijkheden zult tegenkomen, moeilijkheden die zelfs de grote meesters zijn tegengekomen, Burri, Arman, Penone, Pistoletto om er maar een paar te noemen en nu zien we waar zij zijn aangekomen. Nu de kunstmensen op deze nieuwe procédés zijn voorbereid, zijn zij zelf op zoek naar nieuwe producties die hen kunnen verbazen. Gelukkig heb ik altijd verzamelaars ontmoet die in iets vernieuwends en ongewoons wilden investeren en musea die iets bijzonders wilden presenteren, wat betreft het materiaal, de manipulatie ervan, maar tegelijk ook zeer sterke concepten uitdrukken.

Met grote dankbaarheid dank ik Gianni Depaoli voor zijn beschikbaarheid. Ik herinner de lezers eraan dat zij andere video’s kunnen lezen en bekijken op de pagina gewijd aan de kunstenaar op criticoarte.org: Gianni Depaoli – Italian art by ELisa Manzoni (criticoarte.org).