A grande richiesta riposto una critica d’arte che avevo scritto tempo fa: la poetica artistica di Natalia Codevilla, pittrice di talento di origini russe ma in stanza a Milano, evoca forti emozioni e per questo motivo piace molto agli appassionati d’arte. Oltre che in italiano, ripropongo lo scritto più sotto anche in inglese ed in olandese.
By popular demand, I am re-posting an art criticism I wrote some time ago: the artistic poetics of Natalia Codevilla, a talented painter of Russian origin but based in Milan, evokes strong emotions and is therefore very popular with art lovers. As well as in Italian, I am also proposing the article below in English and Dutch.
Op veler verzoek plaats ik opnieuw een kunstkritiek die ik enige tijd geleden schreef: de artistieke poëtica van Natalia Codevilla, een getalenteerde schilderes van Russische afkomst maar gevestigd in Milaan, roept sterke emoties op en is daarom zeer geliefd bij kunstliefhebbers. Behalve in het Italiaans, stel ik het onderstaande artikel ook voor in het Engels en het Nederlands.
Pur essendo un’artista poliedrica interessata a diverse tecniche, la parte più consistente della produzione artistica di Natalia Codevilla è stata eseguita a partire dall’inizio del XXI secolo con innumerevoli paesaggi naturalistici di valore impressionistico e dipinti floreali di chiaro carattere decorativo e simbolico.
L’artista milanese di origini russe abbandona definitivamente il disegno preparatorio per poter ricreare la realtà che la circonda attraverso il suo talento e le sue emozioni, la sua memoria storica e le immagini a lei care (come diceva Charles Baudelaire nel 1859 “qualsiasi luogo naturale non ha valore se non per la sensazione attuale che l’artista sa introdurre”), senza per questo rinunciare a un volume di forme dato dal colore stesso, proprio come nelle opere di Paul Cézanne (1839-1906) e Camille Pisarro (1830-1903 ), i due massimi esponenti del movimento impressionista del XIX secolo. È il colore che rende la profondità atmosferica dell’aria e dei soggetti presi in esame: grazie a una stesura rapida e precisa, ed in alcuni casi con l’uso di sottili velature, il colore si imprime sulla tela con tratti materici pulsanti e vivi, brevi e brillanti, che recuperano il senso dell’immediato e della realtà.
Nei suoi paesaggi russi e siberiani, mediterranei, americani, africani, cinesi e giapponesi, Natalia Codevilla riesce a ricreare il realismo e la verità ottica della natura con l’impressione della realtà, come si può vedere in Winter-Spring, melting snow del 2002 dove l’artista evoca chiaramente la tecnica di Claude Monet (1840-1926) ed in particolare la sua Impression: Soleil levant (1872, oggi al Musée Marmottan di Parigi): nella pittura della pittrice c’è la visione di un fenomeno naturale nato nei suoi aspetti impalpabili; il mondo reale viene così smaterializzato in una luminosità evanescente che lo rende più evocato che descritto.
Grazie alla sua esperienza e a tutto ciò che ha visto ed amato, direttamente e indirettamente, l’artista estrapola la memoria e la imprime sulla tela con un gesto rapido, quasi a macchia, che ricorda molto da vicino la tecnica della corrente dei Macchiaioli (seconda metà dell’Ottocento). Ne sono un esempio le tele con Paesaggio russo sul fiume Volga del 2005, Strada nel bosco, Autunno del 2012, Ruscello nel bosco del 2012, Paesaggio italiano con fiume del 2015, Paesaggio russo con prato di betulle del 2017, ed infine Sardegna, Mare in tempesta con barca a vela Liberty del 2018, in cui il fruscio delle fronde degli alberi e la potenza dell’acqua sono resi da piccole pennellate di materia macchiata.
Infine, in altre opere paesaggistiche, come nel Passo dello Stelvio del 2005, nei Giardini pubblici di Milano del 2008, nel Lago Hanghzou della primavera 2014 e nel Paesaggio russo con betulle e ninfee del 2015, Natalia Codevilla va oltre: per rendere al meglio i riflessi dell’acqua, l’evanescenza del cielo e la profondità delle montagne, l’artista procede attraverso velature leggere, sfumate e omogenee di ascendenza leonardesca, prendendo così in considerazione sia la prospettiva aerea che quella cromatica.
La produzione della pittrice milanese è anche ricca di dipinti che hanno come soggetto i fiori, non più considerati come un semplice accessorio, un’arte minore, al servizio dell’arte maggiore come abbiamo assistito con l’evoluzione della storia dell’arte, ma come un genere con un proprio chiaro valore decorativo e simbolico. Nate dalla vita e dalla bellezza femminile, le opere di Natalia Codevilla non possono quindi essere definite nature morte o Vanitas, ma veri e propri esempi di riproduzione impressionista della natura che gioca con forme, volumi e colori. Come si può vedere in Fucsia al vento del 2008 (che ricorda l’impianto compositivo e cromatico dell’Altalena del 1767 di Jean-Honoré Fragonard e oggi alla Wallace Collection di Londra), in Girasoli grandi del 2008, in Rosa del Roseto di Monza del 2012, in Rose gialle Joy del 2018 e in Vaso blu con iris bianco del 2018, le pennellate cremose impresse sulla tela con tocchi guizzanti ricordano da vicino le composizioni floreali di Claude Monet e Pierre-Auguste Renoir (1841-1919), senza però dimenticare il ritmo e la proporzione, l’equilibrio e l’armonia che sono il biglietto da visita di Natalia Codevilla.
NATALIA CODEVILLA AND THE SEARCH FOR ATMOSPHERIC COLOUR
Although she is a multifaceted artist interested in various techniques, the bulk of Natalia Codevilla’s artistic production has been carried out since the beginning of the 21st century with countless naturalistic landscapes of impressionistic value and floral paintings of a clearly decorative and symbolic nature.
The Milanese artist of Russian origin definitively abandoned the preparatory drawing in order to recreate the reality that surrounds her through her talent and her emotions, her historical memory and the images she holds dear (as Charles Baudelaire said in 1859 “any natural place has no value except for the current sensation that the artist knows how to introduce”), without renouncing the volume of form provided by the colour itself, just as in the works of Paul Cézanne (1839-1906) and Camille Pisarro (1830-1903 ), the two greatest exponents of the 19th century Impressionist movement. It is the colour that renders the atmospheric depth of the air and of the subjects examined: thanks to a rapid and precise application, and in some cases with the use of subtle glazing, the colour is impressed on the canvas with pulsating, vivid, short and brilliant strokes that recapture the sense of the immediate and of reality.
In her Russian and Siberian, Mediterranean, American, African, Chinese and Japanese landscapes, Natalia Codevilla succeeds in recreating the realism and optical truth of nature with the impression of reality, as can be seen in Winter-Spring, melting snow of 2002 where the artist clearly evokes the technique of Claude Monet (1840-1926) and in particular his Impression: Soleil levant (1872, now at the Musée Marmottan in Paris): in the painter’s painting there is a vision of a natural phenomenon born in its impalpable aspects; the real world is thus dematerialised in an evanescent luminosity that makes it more evoked than described.
Thanks to his experience and to all that he has seen and loved, directly and indirectly, the artist extrapolates memory and impresses it on the canvas with a rapid, almost blotchy gesture that closely resembles the technique of the Macchiaioli movement (second half of the 19th century). Examples of this are the canvases Russian Landscape on the Volga River from 2005, Road in the Woods, Autumn from 2012, Stream in the Woods from 2012, Italian Landscape with River from 2015, Russian Landscape with Birch Meadow from 2017, and finally Sardinia, Stormy Sea with Liberty Sailboat from 2018, in which the rustling of the tree branches and the power of the water are rendered by small brushstrokes of stained material.
Finally, in other landscape works, such as Stelvio Pass in 2005, Milan Public Gardens in 2008, Hanghzou Lake in spring 2014 and Russian Landscape with Birch Trees and Water Lilies in 2015, Natalia Codevilla goes further: in order to best render the reflections of the water, the evanescence of the sky and the depth of the mountains, the artist proceeds with light, shaded and homogeneous veils of Leonardo’s influence, thus taking into account both the aerial and chromatic perspective.
The production of the Milanese painter is also rich in paintings with flowers as their subject, no longer considered as a simple accessory, a minor art, at the service of major art as we have witnessed with the evolution of art history, but as a genre with its own clear decorative and symbolic value. Born of life and female beauty, Natalia Codevilla’s works cannot therefore be defined as still lifes or Vanitas, but as true examples of impressionist reproduction of nature playing with shapes, volumes and colours. As can be seen in Fuchsia in the Wind of 2008 (reminiscent of the compositional and chromatic layout of Jean-Honoré Fragonard’s Swing of 1767, now in the Wallace Collection in London), in Large Sunflowers of 2008, in Rose of the Monza Rose Garden of 2012, in Yellow Roses Joy of 2018 and in Blue Vase with White Iris of 2018, the creamy brushstrokes imprinted on the canvas with darting touches are closely reminiscent of the floral compositions of Claude Monet and Pierre-Auguste Renoir (1841-1919), but without forgetting the rhythm and proportion, balance and harmony that are Natalia Codevilla’s calling card.
NATALIA CODEVILLA EN DE ZOEKTOCHT NAAR ATMOSFERISCHE KLEUR
Hoewel zij een veelzijdig kunstenares is met belangstelling voor verschillende technieken, wordt het grootste deel van Natalia Codevilla’s artistieke productie sinds het begin van de 21e eeuw gerealiseerd met talloze naturalistische landschappen van impressionistische waarde en bloemschilderijen met een duidelijk decoratief en symbolisch karakter.
De Milanese kunstenares van Russische afkomst heeft de voorbereidende tekening definitief achter zich gelaten om de haar omringende werkelijkheid te herscheppen door middel van haar talent en haar emoties, haar historisch geheugen en de beelden die haar dierbaar zijn (zoals Charles Baudelaire in 1859 zei: “elke natuurlijke plaats heeft geen waarde behalve de actuele sensatie die de kunstenaar weet in te voeren”), zonder afstand te doen van het vormvolume dat de kleur zelf biedt, zoals in het werk van Paul Cézanne (1839-1906) en Camille Pisarro (1830-1903 ), de twee grootste exponenten van de 19e-eeuwse impressionistische beweging. Het is de kleur die de atmosferische diepte van de lucht en van de onderzochte onderwerpen weergeeft: dankzij een snelle en precieze toepassing, en in sommige gevallen met gebruikmaking van subtiele glacis, wordt de kleur op het doek gedrukt met pulserende, levendige, korte en briljante streken die het gevoel van het onmiddellijke en van de werkelijkheid terugbrengen.
In haar Russische en Siberische, mediterrane, Amerikaanse, Afrikaanse, Chinese en Japanse landschappen slaagt Natalia Codevilla erin het realisme en de optische waarheid van de natuur te herscheppen met de indruk van de werkelijkheid, zoals te zien is in Winter-Spring, smeltende sneeuw uit 2002 waar de kunstenares duidelijk de techniek van Claude Monet (1840-1926) oproept en in het bijzonder diens Impressie: Soleil levant (1872, nu in het Musée Marmottan in Parijs): in het schilderij van de schilder is er een visioen van een natuurverschijnsel geboren in zijn ontastbare aspecten; de echte wereld wordt zo gedematerialiseerd in een vluchtige helderheid die haar meer evocerend dan beschreven maakt.
Dankzij zijn ervaring en alles wat hij heeft gezien en liefgehad, direct en indirect, extrapoleert de kunstenaar het geheugen en drukt het op het doek met een snel, bijna vlekkerig gebaar dat sterk lijkt op de techniek van de Macchiaioli beweging (tweede helft 19e eeuw). Voorbeelden hiervan zijn de doeken Russisch landschap aan de rivier de Wolga uit 2005, Weg in het bos, Herfst uit 2012, Beek in het bos uit 2012, Italiaans landschap met rivier uit 2015, Russisch landschap met berkenweide uit 2017 en tot slot Sardinië, Stormy Sea with Liberty Sailboat uit 2018, waarin het ruisen van de boomtakken en de kracht van het water zijn weergegeven door kleine penseelstreken van gebeitst materiaal.
In andere landschapswerken, zoals Stelvio Pass in 2005, Milan Public Gardens in 2008, Hanghzou Lake in de lente van 2014 en Russian Landscape with Birch Trees and Water Lilies in 2015, gaat Natalia Codevilla verder: om de weerspiegelingen van het water, de vluchtigheid van de lucht en de diepte van de bergen zo goed mogelijk weer te geven, gaat de kunstenares te werk met lichte, schaduwrijke en homogene sluiers van Leonardo’s invloed, en houdt ze dus rekening met zowel het luchtperspectief als het chromatische perspectief.
De produktie van de Milanese schilder is ook rijk aan schilderijen met bloemen als onderwerp, niet langer beschouwd als een eenvoudig accessoire, een minder belangrijke kunst, ten dienste van de grote kunst zoals we hebben gezien met de evolutie van de kunstgeschiedenis, maar als een genre met een eigen duidelijke decoratieve en symbolische waarde. De werken van Natalia Codevilla zijn geboren uit het leven en de vrouwelijke schoonheid en kunnen daarom niet worden omschreven als stillevens of Vanitas, maar als ware voorbeelden van impressionistische weergave van de natuur, spelend met vormen, volumes en kleuren. Zoals te zien is in Fuchsia in de wind uit 2008 (die doet denken aan de compositorische en chromatische indeling van Jean-Honoré Fragonards Swing uit 1767, nu in de Wallace Collection in Londen), in Grote zonnebloemen uit 2008, in Roos van de rozentuin van Monza uit 2012, in Gele rozenvreugde uit 2018 en in Blauwe vaas met witte irissen uit 2018, de romige penseelstreken die met penseelstreken op het doek zijn aangebracht, doen sterk denken aan de florale composities van Claude Monet en Pierre-Auguste Renoir (1841-1919), maar zonder het ritme en de verhoudingen, het evenwicht en de harmonie te vergeten die Natalia Codevilla’s visitekaartje zijn.
