Alexander Sasha Parkevich (1941-2016)

Today is 13 August and, as well as being my birthday, it is the fifth anniversary of the death of a great artist of Russian origin who travelled the globe, a true Artist of the World: Alexander Sasha Parkevich (Moscow, 1941 – Plain, 2016). In 2018 I was contacted by one of Sasha’s sisters, Natalia Codevilla, a fine artist herself now based in Milan, commissioning me to write a critical analysis of her late brother’s artistic poetics that would accompany a commemorative exhibition in Wisconsin, America. I accepted with enthusiasm because Sasha Parkevich’s works speak to the heart and trigger many thoughts and reflections. Today, in order to remember him and to make him known to those who have not yet had the opportunity to see his work, I present here the art criticism written in both English and Dutch.
Enjoy your reading.

Sasha Parkevich, the creator of Modern Divinities

Two years have already passed since the death of Alexander Sasha Parkevich (Moscow 1941 – Plain 2016), an eclectic artist of profound culture and modern Renaissance man. Sasha never wanted to confide his past history but, thanks to his many works (paintings, sculptures and graphics with sketches and comics) imbued with his distinct sensitivity, even those who were not fortunate enough to know him personally now have the opportunity to enter his transcendental, symbolic and spiritual world.

Sasha was a multi-faceted artist with multiple passions, as he himself said, ‘people need to have a passion for something’. Even from his youth, he was attracted to literature, languages, art history and cultures, architecture, gardening, nature and above all to ‘doing’ in the first person: already during his stay in Trieste, Italy (1951-1958), this philosophy of life soon led him to make his first reproductions of Italian Renaissance works of art, which he took up again later, as he came of age, as evidenced by the quick and incomplete sketch in his notebook representing The Madonna and Child, or Madonna of the Chair by Raphael Sanzio, 1513-1514 now in the Palatine Gallery of Palazzo Pitti in Florence.

His mastery and creativity were consolidated not only by his studies at the Fine Art Institute of Indianapolis in the early 1960s, but also by the numerous journeys he undertook between Chicago, San Francisco, Spain, Germany and Mexico between the 1960s and 1970s, during which he never stopped studying and observing the world around him. It was during this twenty-year period that the young artist produced a large number of rapid sketches of different subjects, transfiguring their souls and elaborating on the many artistic currents he observed during his pilgrimages. In his notebooks, one can see reclining nudes with a clear Symbolist and Expressionist quality reminiscent of Egon Schiele’s studies, but also more composed nudes with Matisse-like masks and Picasso-like African masks, such as Women with Chocolate Cookies. In other sketches, human presences can be found in highly detailed interior scenes such as American Gothic # II (homage to Mr and Mrs Grundenbacker) which pays homage to the American artist Grand Wood, or in everyday scenes such as Homage to Edward Hopper or, finally, in astronomical, symbolic, surreal and primordial landscapes rendered with shorthand mastery that closely resemble the works of Joan MirĂ², such as the study for Menzonita Busches.

However, it was his stay in Greece between 1983 and 1985, first on the island of Santorini in the village of Oia and then on the island of Lesbos, that gave the artist his first strong impulse: here Sasha was able to concentrate uninterruptedly on his work, perfecting his painting technique and establishing his new philosophy. Looking at her quick sketches of the island’s stray dogs and her charcoal on paper with Two stray dogs, one can see how important these animals were for understanding Mother Nature: in these works, a new spirituality and Sasha’s transcendent soul are legitimised by the laws of Nature because, according to her philosophy, “we are here because Mother Nature wants us to be here. Our sense are her sense. Our hopes, aspirations, fantasies and loneliness are her also”. This does not mean that the artist has simply rendered the subjects in a passive and realistic manner; on the contrary, they have been reworked according to the emotional value of the experience lived in that instant, according to a markedly subjective vision, in the words of Sasha “my Santorini stay was the experiance of a lifetime. When I think of Santorini, there are so many good memories and so many great experiences”. Greece also played another important role for the artist: here he rediscovered his old love for iconographic art, which was so forbidden in Russia during the Stalin regime. In fact, Parkevich produced several icons on wood, in reduced format, of clear religious value, such as the reproduction of the 12th century Mother of God Eleousa, known as the Mother of Vladimir, now in the Tretyakov Gallery in Moscow: Sasha wanted to use the traditional Russian iconographic method with gold leaf and natural colours, ground by hand and added with an emulsion based on yolk and white wine, to give the two-dimensional images hieraticity and marked symbolism, thus uniting the sensory world with the trans-sensory and trans-temporal world. All this intense work earned him the title of Icon Painter.

His return to America at the end of the 1980s, more precisely to the small town of Plain in Wisconsin, gave Sasha his second artistic impulse: here he finally felt at home and built with his own hands his studio and private garden to exalt Mother Nature to the maximum. His analyses and studies did not end there, as he was constantly searching for something in his art and, as his sister Zora Tammer said, ‘he wanted to make something beautiful with his hands’. Looking at the artist’s production over the last thirty years, one can perceive an intense investigation into Nature, man and the deepest soul. Thanks to Francis Bacon, famous for his disturbing and disfigured portraits characterised by a violent expressionistic charge, by the first half of the 1990s Sasha grasped the soul and feelings of his subjects to transport them exclusively onto their faces, distorted and swollen, made by instinctive, automatic and almost casual brushstrokes. These transfigured works include oil paintings entitled Francis Bacon tribute and King Lear, mixed media oil-pastel paintings depicting the portrait of Dragan Parkevich and The Gambler portrait and, pastel works and sketches depicting Eight portrait sketches of Cardinals who almost became Pope, Six Historic Characters, Six Philosophers, and Nadezhda (Hope in Russian). Of the latter work, it is interesting to note what it conceals: during his childhood, the artist heard a tragic story of a young bride who was struck down by a mysterious illness that changed her external beauty and forced her to shut herself away in a monastery surrounded only by books, poetry and a small icon.

It is now clear how important Russian icons were in Sasha Parkevich’s background from an early age but, having made them his own, from 2000 until his death he decided to create new Cosmic Deities, new Icons, which he made naturally without effort and which, in his words, “I never worry if it is saying anything or does it make any sense”. By now he had completely broken out of the vicious circle of religions, instituted by men themselves in order to have no responsibility for their own actions: his modern Deities were exclusively spiritual and based on Mother Nature and her laws, leading him to take up anthropological, geological and astronomical sciences as well. Sasha defined his Deities primarily as objects of art and they were for him “portraits of our souls on the good days and on the bad days”: thus, for example, Galaxy salesman (oil on panel), Preistess from puma-Punka or Dark figure (both oil on canvas), Study of a Saint (oil on styrofoam) and Socrates on the edge of the circle (pastel on paper), represent deified human souls within blinding golden Almonds that stand out in the dark and silent cosmic space. Painted in a symbolic and expressionistic manner, with brushstrokes laden with thick matter that made them three-dimensional, Sasha’s Deities transcend the intent of the subject and become pure spirit, outside of raw and binding corporeal matter, in a Universe-Mother Nature that gives the possibility to create a new spiritual order , as can also be seen in Golden Diety # II (oil on canvas) in which the gold leaf and almond (a typical element of traditional icons) prevail over the entire space of the canvas, thus reaching the apex of the process of deification and complete detachment from matter.

In conclusion, it can be said that Alexander Sasha Parkevich has succeeded in fully achieving his goal: to make himself known only through his works of art.

                                                                                               Milan May 2018

Alexander Sasha Parkevich (1941-2016)

Vandaag is het 13 augustus en is het niet alleen mijn verjaardag, maar ook de vijfde sterfdag van een groot kunstenaar van Russische afkomst die de hele wereld over reisde, een echte Artist of the World: Alexander Sasha Parkevich (Moskou, 1941 – Plain, 2016). In 2018 werd ik benaderd door een van Sasha’s zussen, Natalia Codevilla, zelf beeldend kunstenaar en nu gevestigd in Milaan, met de opdracht een kritische analyse te schrijven van de artistieke poĂ«tica van haar overleden broer, die bij een herdenkingstentoonstelling in Wisconsin, Amerika, zou worden gevoegd. Ik heb het met enthousiasme aanvaard omdat de werken van Sasha Parkevich tot het hart spreken en veel gedachten en overpeinzingen losmaken. Om hem te gedenken en om hem voor te stellen aan hen die nog niet de gelegenheid hebben gehad zijn werk te zien, geef ik hier vandaag de geschreven kunstkritiek weer.
Veel plezier bij het lezen.

Sasha Parkevich, de schepper van Modern Divinities

Twee jaar zijn reeds verstreken sinds het overlijden van Aleksandr Sasha Parkevitsj (Moskou 1941 – Plain 2016), een eclectisch kunstenaar van diepgaande cultuur en moderne Renaissanceman. Sasha heeft nooit zijn verleden willen toevertrouwen, maar dankzij zijn vele werken (schilderijen, beeldhouwwerken en grafiek met schetsen en strips) die doordrongen zijn van zijn uitgesproken gevoeligheid, hebben zelfs degenen die niet het geluk hadden hem persoonlijk te kennen, nu de gelegenheid zijn transcendente, symbolische en spirituele wereld binnen te treden.

Sasha was een veelzijdig kunstenaar met meerdere passies, zoals hij zelf zei: “mensen moeten ergens een passie voor hebben”. Reeds vanaf zijn jeugd werd hij aangetrokken door literatuur, talen, kunstgeschiedenis en culturen, architectuur, tuinieren, natuur en vooral door het “doen” in de eerste persoon: Reeds tijdens zijn verblijf in TriĂ«st, ItaliĂ« (1951-1958), bracht deze levensfilosofie hem ertoe zijn eerste reproducties te maken van Italiaanse renaissancekunstwerken, die hij later, toen hij volwassen was, weer oppakte, zoals blijkt uit de snelle en onvolledige schets in zijn notitieboekje voorstellende De Madonna met kind, of Madonna van de stoel van RafaĂ«l Sanzio, 1513-1514 nu in de Palatijngalerij van Palazzo Pitti in Florence.

Zijn meesterschap en creativiteit werden niet alleen geconsolideerd door zijn studies aan het Fine Art Institute of Indianapolis in het begin van de jaren zestig, maar ook door de talrijke reizen die hij ondernam tussen Chicago, San Francisco, Spanje, Duitsland en Mexico tussen de jaren zestig en zeventig, gedurende welke hij nooit ophield de wereld om hem heen te bestuderen en te observeren. In deze periode van twintig jaar maakte de jonge kunstenaar een groot aantal snelle schetsen van verschillende onderwerpen, waarbij hij hun ziel veranderde en voortborduurde op de vele artistieke stromingen die hij tijdens zijn pelgrimstochten waarnam. In zijn notitieboekjes ziet men liggende naakten met een duidelijk symbolistisch en expressionistisch karakter, die doen denken aan de studies van Egon Schiele, maar ook meer gecomponeerde naakten met een Matisse-gehalte en Picasso-achtige Afrikaanse maskers, zoals Vrouwen met chocoladekoekjes. In andere schetsen is de menselijke aanwezigheid terug te vinden in zeer gedetailleerde interieurscènes zoals American Gothic # II (hommage aan Mr and Mrs Grundenbacker) dat een hommage brengt aan de Amerikaanse kunstenaar Grand Wood, of in alledaagse scènes zoals Hommage aan Edward Hopper of, tenslotte, in astronomische, symbolische, surrealistische en primordiale landschappen die met een stenografische beheersing zijn weergegeven en die sterk lijken op de werken van Joan MirĂ², waarvan de studie voor Menzonita Busches een voorbeeld is.

Het was echter zijn verblijf in Griekenland tussen 1983 en 1985, eerst op het eiland Santorini in het dorp Oia en daarna op het eiland Lesbos, dat de kunstenaar zijn eerste sterke impuls gaf: hier kon Sasha zich ononderbroken op zijn werk concentreren, zijn schildertechniek perfectioneren en zijn nieuwe filosofie vestigen. Wie haar snelle schetsen van de zwerfhonden van het eiland en haar houtskool op papier met Twee zwerfhonden bekijkt, ziet hoe belangrijk deze dieren waren voor het begrijpen van Moeder Natuur: in deze werken worden een nieuwe spiritualiteit en Sasha’s transcendente ziel gelegitimeerd door de wetten van de natuur, want volgens haar filosofie “zijn wij hier omdat Moeder Natuur wil dat wij hier zijn. Ons gevoel is haar gevoel. Onze hoop, aspiraties, fantasieĂ«n en eenzaamheid zijn ook van haar”. Dit betekent niet dat de kunstenaar de onderwerpen eenvoudigweg op een passieve en realistische manier heeft weergegeven; integendeel, ze zijn bewerkt volgens de emotionele waarde van de ervaring die op dat moment werd beleefd, volgens een uitgesproken subjectieve visie, in de woorden van Sasha “mijn verblijf in Santorini was de ervaring van mijn leven”. Als ik aan Santorini denk, zijn er zoveel goede herinneringen en zoveel geweldige ervaringen”. Griekenland speelde ook een andere belangrijke rol voor de kunstenaar: hier herontdekte hij zijn oude liefde voor iconografische kunst, die in Rusland tijdens het Stalin-regime zo verboden was. Parkevitsj vervaardigde verschillende iconen op hout, in verkleind formaat, met een duidelijke religieuze waarde, zoals de reproductie van de 12e-eeuwse Moeder Gods Eleousa, bekend als de Moeder van Vladimir, die zich nu in de Tretjakov Galerij in Moskou bevindt: Sasha wilde de traditionele Russische iconografische methode gebruiken met bladgoud en natuurlijke kleuren, met de hand geslepen en toegevoegd met een emulsie op basis van dooier en witte wijn, om de tweedimensionale beelden hiĂ«rarchie en uitgesproken symboliek te geven en zo de zintuiglijke wereld te verenigen met de trans-zintuiglijke en trans-temporele wereld. Al dit intense werk leverde hem de titel van Icon Painter op.

Zijn terugkeer naar Amerika eind jaren tachtig, naar het stadje Plain in Wisconsin om precies te zijn, gaf Sasha zijn tweede artistieke impuls: hier voelde hij zich eindelijk thuis en bouwde hij met eigen handen zijn atelier en privĂ©tuin om Moeder Natuur maximaal te verheerlijken. Zijn analyses en studies hielden daar niet op, want hij was voortdurend op zoek naar iets in zijn kunst en, zoals zijn zus Zora Tammer zei, “hij wilde iets moois maken met zijn handen”. Wanneer men de produktie van de kunstenaar van de laatste dertig jaar bekijkt, kan men een intens onderzoek waarnemen naar de natuur, de mens en de diepste ziel. Dankzij Francis Bacon, beroemd om zijn verontrustende en misvormde portretten die gekenmerkt worden door een gewelddadige expressionistische lading, greep Sasha in de eerste helft van de jaren negentig naar de ziel en de gevoelens van zijn onderwerpen om die uitsluitend over te brengen op hun gezichten, vervormd en gezwollen, gemaakt met instinctieve, automatische en bijna terloopse penseelstreken. Deze getransfigureerde werken omvatten olieverfschilderijen getiteld Francis Bacon hommage en King Lear, gemengde olieverf-pastelschilderijen met het portret van Dragan Parkevitsj en het portret van De gokker, alsook werken en pastelschetsen met Acht portretschema’s van kardinalen die bijna Paus werden, Zes historische personages, Zes filosofen, en Nadezjda (Hoop in het Russisch). Van dit laatste werk is het interessant op te merken wat het verbergt: tijdens zijn jeugd hoorde de kunstenaar het tragische verhaal van een jonge bruid die werd getroffen door een mysterieuze ziekte die haar uiterlijke schoonheid veranderde en haar dwong zich op te sluiten in een klooster, slechts omringd door boeken, poĂ«zie en een kleine icoon.

Het is nu duidelijk hoe belangrijk de Russische iconen van jongs af aan waren voor Sasha Parkevitsj, maar nadat hij ze zich eigen had gemaakt, besloot hij vanaf 2000 tot aan zijn dood nieuwe Kosmische Goden te creĂ«ren, nieuwe Iconen, die hij op natuurlijke wijze en zonder moeite maakte en die, in zijn woorden: “Ik maak me nooit zorgen of het wel iets zegt of zin heeft”. Hij had zich inmiddels volledig losgemaakt uit de vicieuze cirkel van religies, die door de mensen zelf waren ingesteld om geen verantwoordelijkheid te dragen voor hun eigen daden: zijn moderne godheden waren uitsluitend spiritueel en gebaseerd op Moeder Natuur en haar wetten, waardoor hij zich ook ging bezighouden met antropologische, geologische en astronomische wetenschappen. Sasha definieerde zijn godheden in de eerste plaats als kunstvoorwerpen en zij waren voor hem “portretten van onze zielen op de goede dagen en op de slechte dagen”: Zo stellen bijvoorbeeld Galaxy salesman (olieverf op paneel), Preistess van puma-Punka of Dark figure (beide olieverf op doek), Study of a Saint (olieverf op piepschuim) en Socrates aan de rand van de cirkel (pastel op papier), vergoddelijkte menselijke zielen voor binnen verblindend gouden amandelen die opvallen in de donkere en stille kosmische ruimte. Geschilderd op een symbolische en expressionistische manier, met penseelstreken beladen met dikke materie die hen driedimensionaal maakt, overstijgen Sasha’s godheden de intentie van het onderwerp en worden pure geest, buiten de rauwe en bindende stoffelijke materie, in een Universum-Moeder Natuur die de mogelijkheid biedt om een nieuwe spirituele orde te scheppen , zoals ook te zien is in Golden Diety # II (olieverf op doek) waarin het bladgoud en de amandel (een typisch element van traditionele iconen) de overhand hebben over de hele ruimte van het doek, en zo het toppunt bereiken van het proces van vergoddelijking en volledige onthechting van de materie.

Samenvattend kan men zeggen dat Aleksandr Sasha Parkevitsj er volledig in geslaagd is zijn doel te bereiken: zichzelf alleen bekend maken door middel van zijn kunstwerken.

                                                                                                Milaan Mei 2018